سلامت محصولات کشاورزی و غذایی، مرز نمی‌شناسد
به گزارش خبرنگار مهر، مصرف محصولات سلامت‌محور در دنیای صنعتی یکی از دغدغه کشورهای جهان اول و در حال پیشرفت بوده و این مسئله به دلیل مشکلات اقتصادی در کشورهای جهان سوم و کشورهایی با اقتصاد نوظهور در اولویت‌های دست چندم قرار دارد.
کشورهایی که به لحاظ اقتصادی وضعیت مناسبی ندارند در تولیداتشان، کیفیت فدای کمیت شده و تیراژ تولید مسئله این کشورها است.
اتحادیه اروپا اعلام کرده از سال ۲۰۲۵ میلادی برای محصولات کشاورزی که با سموم و کود شیمیایی تولید می‌شوند مجوز ورود نمی‌دهند.
صادرات محصولات کشاورزی امروز بخشی از ارزآوری کشور را تأمین می‌کند که پدیده برگشت بخشی از آنها ضمن کاهش حجم صادرات و ارزآوری، اعتبار ایران را خدشه دار می‌کند.
معضل دیگر، توزیع همین محصولات برگشت شده در بازار داخل است که مشخص نیست اگر این محصولات با استانداردهای جهانی به لحاظ سلامت دچار مشکل است چرا باید به مصرف داخل برسد؟ از سوی دیگر، معمولاً بهترین محصول گلچین شده و صادر می‌شود و هنگامی که این محصولات گلچین، برگشت می‌خورد، ابهاماتی درباره محصولات موجود در بازار داخل به وجود می‌آید که نیاز به شفاف سازی دارد.
اما و اگرهای سلامت محصولات کشاورزی
محمدمهدی برومندی، معاون امور باغبانی وزارت جهاد کشاورزی در گفتگو با خبرنگار مهر، گفت: تمام سعی و تلاش ما این است که در حوزه باغی کشور که حوزه بسیار مهمی است زیرا هم بخشی از سبزی و صیفی‌جات را در محیط‌هایی کنترل شده، در گلخانه‌ها پرورش می‌دهد و هم میوه کشور را در باغات تولید می‌کند تا تولید سالم و قابل قبول باشد.
وی افزود: ما در تولید تمام محصولات باغبانی منهای ۴ محصول گرمسیری موز، آناناس، انبه و نارگیل علاوه بر تأمین نیاز داخلی، محصولات را در سبد صادرات کشور هم داریم. بیش از ۸۰ کشور دنیا محصولات کشاورزی به ویژه تولیدات باغبانی که نیمی از درآمد ارزی بخش کشاورزی کشور را تشکیل می‌دهد را صادر می‌کنیم.
وی ادامه داد: تمام کشورها از اتحادیه اروپا تا همسایگان ایران و تا کشورهای شرقی استانداردهای سختگیرانه‌ای برای واردات محصولات به کشورشان دارند. با این اعداد و ارقام می‌توان گفت محصولات تولیدی کشور سالم است.
ماجرای برگشت فلفل‌های دلمه از روسیه چه بود؟
برومندی در ادامه سخنان خود تاکید کرد: ما علاوه بر اینکه باید از تولید محصول سالم مراقبت کنیم، باید پیگیری شود تا محصولی که از کشور خارج می‌شود به ویژه در بازار بین‌المللی، اگر خدای ناخواسته مشکلاتی داشته باشد، هنگام برگشت در سبد مصرف داخلی قرار نگیرد. ما علاوه بر اینکه باید از تولید محصول سالم مراقبت کنیم، باید پیگیری شود تا محصولی که از کشور خارج می‌شود به ویژه در بازار بین‌المللی، اگر مشکلاتی داشته باشد، هنگام برگشت در سبد مصرف داخلی قرار نگیرد
معاون امور باغبانی وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه متولی این امر سازمان غذا و دارو کشور و همین طور سازمان حفظ نباتات است، تصریح کرد: سازمان حفظ نباتات، آفات و بیماری‌ها و… را دنبال می‌کند که وارد کشور نشود؛ اما به لحاظ سلامت سازمان غذا و دارو وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در این زمینه تکلیف دارند که اگر محصولی برگشت خورد بر اساس مقررات و قانونی که در این زمینه دارند، حتماً با آن برخورد کرده و اجازه مصرف ندهند.
وی اضافه کرد: اما نکته مهم‌تر این است که گاهی برخی مسائل در کشور به غلط مصطلح می‌شود، شاید به دلیل عدم شفاف سازی ما مسئولان هم باشد. به عنوان مثال، در برگشت محصولات به صادرات فلفل دلمه به روسیه اشاره می‌شود. در این موضوع که چرا فلفل‌های دلمه صادراتی به روسیه برگشت شد، در پیگیری‌های وزارت جهاد کشاورزی حضور داشتم. مذاکرات در مسکو را به عنوان معاونت امور باغبانی این وزارتخانه دنبال می‌کردم و چون این پرونده را خودم نهایی کردم، باید گفت این محموله مشکل نداشت؛ برگشت هم نخورد؛ ولی مسئله این بود که سمومی که ما در گلخانه‌های کشور در حال استفاده بودیم چند نمونه در روسیه رجیستر نشده بود.
برومندی گفت: بر اساس پروتکل‌های بین‌المللی مکلف هستیم سمومی را که استفاده می‌کنیم را با کشورهای هدف صادراتی خود هماهنگ کنیم. در آن مقطع زمانی روس‌ها چند نامه نوشته بودند و درباره سمومی که استفاده می‌کنیم از ما توضیح خواسته بودند.
این مسئول دولتی اظهار کرد: در آن زمان پاسخ داده نشده بود و با تأخیر جواب داده شد. نهاد مربوط به حمایت و نظارت بر حقوق شهروندان روسیه محدودیت موقت را ایجاد کرد. معاونت باغبانی وزارت جهاد ورود کرد، با وجود اینکه مسئولیت پاسخگویی به آن نامه‌ها در حوزه این معاونت نبود.
وی ادامه داد: با روس‌ها مذاکره کردیم. آنها به ایران سفر کردند و بسترهای تولید مورد بازرسی آنها قرار گرفت. از مراکز سورت و بسته بندی هم بازدید شد. روس‌ها محصولات را حتی به آزمایشگاه‌های خود بردند و مورد دقت و بررسی جدی قرار دادند. در نهایت کمتر از ۳ ماه دوباره صادرات ما به روسیه آغاز شد و همچنان ادامه دارد.
چقدر به سلامت شهروندان می‌اندیشیم
این مسئول دولتی در ادامه موضوع برگشت برخی محصولات صادراتی، یادآور شد: اما اتفاق مهم در این خصوص که برای شهروندان کشور من نیز بسیار دارای اهمیت است؛ باید در تولید غذا نخست به سلامت شهروندان خود بیندیشیم زیرا بخش اعظمی از محصولات در داخل مصرف می‌شود. در ادامه موضوع برگشت برخی محصولات صادراتی، یادآور می‌شود، اتفاق مهم در این خصوص که برای شهروندان کشور من نیز بسیار دارای اهمیت است؛ باید در تولید غذا نخست به سلامت شهروندان خود بیندیشیم زیرا بخش اعظمی از محصولات در داخل مصرف می‌شود
معاون باغبانی وزارت جهاد کشاورزی با تاکید بر اینکه سلامت مرز نمی‌شناسد، گفت: مکلف هستیم برای تمام کشورها همین گونه فکر کنیم. با این نگاه، در گلخانه‌های کشور واحدهای کنترل کیفی راه اندازی شد. همچنین از سازمان نظام مهندسی و بخش‌های فنی، ناظر فنی گذاشته شد.
وی اظهار کرد: در حال حاضر تمام گلخانه‌های کشور بعد مسئله پیش آمده در فلفل‌های دلمه، تحت رصد جدی قرار دارد. هر محصول گلخانه‌ای که صادر می‌شود پیش از اینکه صادر گردد باید نمونه محصول در آزمایشگاه‌های مرجع سازمان غذا و دارو مورد آزمایش قرار گیرد. به این ترتیب هنگامی که سازمان حفظ نباتات می‌خواهد تیک بهداشتی را برای صادرات محصول بزند، یعنی این محصول عاری از مشکلات بهداشتی علف هرز و انواع بیماری‌ها است باید گواهی سلامت سازمان غذا و دارو هم بارگذاری شده باشد.
این مسئول وزارت جهاد کشاورزی تاکید کرد: من امروز با اطمینان می‌توانم، بگویم محصولات گلخانه‌ای کشور از سلامت برخوردار بوده و با گذشته تغییر جدی دارد چون ما باید برای صادرات محصولات را آزمایش کنیم.
محصولات عرضه در بازار داخل هم آزمایش می‌شوند؟
اما سوال اساسی این است که آیا میوه و صیفی‌جاتی که قرار است در بازار داخل هم عرضه شود مورد آزمایش قرار می‌گیرد. به عنوان مثال، پاسخ این سوال برای بخش زیادی از برنج‌های تولید داخل موجود در بازار بدون هیچ مهر استاندارد و سیب سلامت است.
معاون باغبانی وزارت جهاد کشاورزی در ادامه موضوع سلامت محصولات تولید داخل به سایر نکات مهم اشاره کرد و گفت: در برنامه هفتم تکلیف شده که بسترهای تولید باید شناسایی شوند؛ البته پیش از برنامه هفتم ما در باغبانی داوطلبانه بر اساس سیاست گذاری که داشتیم، شروع کردیم؛ اینکه بسترهای تولید را شناسنامه دار کنیم.
برومند اظهار کرد: در حال حاضر برای ۵۹۳ هزار هکتار از باغات کشور برای نخستین بار، شناسنامه صادر شد. در برنامه هفتم تکلیف شده که بسترهای تولید باید شناسایی شوند؛ در حال حاضر برای ۵۹۳ هزار هکتار از باغات کشور برای نخستین بار، شناسنامه صادر شده است
وی ادامه داد: هدف بعدی ما این است که حتی محصولی که به بازار داخل می‌آید شناسه تولید داشته باشد که هم شهروند ایرانی بداند این در کدام استان، چه زمینی و چه واحد تولیدی کشت شده و هم اینکه اگر سازمان غذا و دارو و نهادهای نظارتی بخواهند سرزده در یکی از میادین تهران محصولی را برای آزمایش به آزمایشگاه ببرند در صورت داشتن مشکل، دقیقاً بدانیم این محصول در کجا تولید شده است.
این مسئول دولتی عنوان کرد: هدف غایی ما در شناسنامه دار کردن بسترهای تولید محصولات کشاورزی این مسئله است. بعد از اتفاقاتی که در صادرات محصولات به روسیه رخ داد، ما در معاونت باغبانی این اولویت را به مرحله اجرا رساندیم. در حال حاضر هم گلخانه‌های کشور کاملاً تحت رصد هستند و محصولات آنها پیش از صادرات به آزمایشگاه می‌روند و هم اینکه شناسنامه دار شدن باغات در حال انجام است.
معاون باغبانی وزارت جهاد کشاورزی در پایان گفت: در برنامه هفتم تکلیف شد که نظام صنفی و سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی کشور به کمک بیایند تا این طرح هر چه زودتر نهایی شود.
