زیر پای اقتصاد آلمان خالی شد؛ جادوی ژرمن‌ها چگونه از اثر افتاد؟

به گزارش ایسنا، خودروسازان آلمان با یک توفان تمام عیار روبرو هستند. تغییر از موتور احتراقی که مهندسی آلمانی را به نمایش می‌گذارد، به خودروهای برقی کم‌پیچیده‌تری که آلمان فناوری حیاتی باتری آنها را کنترل نمی‌کند، کاهش تقاضا برای خودروهای برقی در اروپا، هزینه‌های انرژی و نیروی کار بالا، سقوط فروش در بازار کلیدی خود در چین و ورود رقبای تهاجمی چینی به این اروپا، دست به دست هم داده و عرصه را بر خودروسازان آلمانی تنگ کرده اند.

ممکن است یک ضربه بیشتر از سوی دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا هم در راه باشد. ترامپ تهدید به اعمال تعرفه‌هایی کرده که سیستم تجارت آزاد را که زیربنای موفقیت اقتصاد صادرات محور آلمان است، نابود می‌کند.

نیلز ریدکر، معاون اندیشکده «مرکز ژاک دلور» در برلین، گفت: اقتصاد تحت فشار زیادی بود که همه‌گیری کرونا و سپس جنگ، آن را پنهان کرده بود. اما اکنون این فشارها عیان شده اند و مردم بسیار نگران هستند. این بر سیاست آلمان تاثیر منفی می‌گذارد.

 مشکلاتی که بخش کلیدی آلمان را آزار می دهد، عامل اصلی شکست احتمالی اولاف شولتز، صدراعظم آلمان در انتخابات ۲۳ فوریه خواهد بود، زیرا رای دهندگان نظر خوبی نسبت به برنامه اقتصادی او ندارند.

در فاصله کمتر از یک هفته تا رای گیری، فردریش مرتس، رقیب شولتز از ائتلاف محافظه کار، در نظرسنجی‌ها از حمایت ۲۹ درصد حمایت برخوردار بود، در حالی که حزب سوسیال دمکرات او، با ۱۶ درصد، در رتبه سوم قرار داشت.

اما حتی پیروزی محافظه‌کاران نیز بعید به نظر می‌رسد که راه‌حلی سریع برای مشکلات صنعت خودروسازی آلمان ارائه کند. اخراج کارکنان در سراسر این صنعت، رشد اقتصادی کم‌رمق و این احساس که آلمان دیگر در مسیر شکوفایی نیست، اندوه و ملال را  در این کشور تشدید کرده و به ظهور حزب راست افراطی «آلترناتیو برای آلمان» که اکنون در نظرسنجی‌ها در رتبه دوم (۲۱ درصد) قرار دارد، کمک کرده است.

اگرچه آلمان وارد سومین سال متوالی رکود خود می‌شود، ریشه مشکلات اقتصادی این کشور به سال ۲۰۱۹ بر می‌گردد که اقدامات کربن زدایی به طور جدی آغاز شد و قدرت صنعتی سنتی این کشور را تهدید کرد.

در این بین، چین که صنعت آلمان زمانی برای سودهای کلان به این کشور تکیه می کرد، به بزرگترین رقیب آن تبدیل شده است.

رابطه سمی

غول‌های خودروسازی آلمان در چین ثروتمند شدند و دهه‌ها پیش زمانی که فروش خودروهای داخلی در حال افزایش بود، وارد این بازار شدند. موفقیت آسیایی آنها به حمایت از دستمزدهای بالاتر در داخل آلمان کمک کرد. این روند در سال ۲۰۱۸ زمانی که بازار خودروهای جدید چین برای اولین بار از دهه ۱۹۹۰ افت کرد و سه درصد کاهش یافت، معکوس شد. این بازار در سال ۲۰۱۹ قبل از این که همه‌گیری کرونا باعث فلج شدن بازارهای جهانی شود، هشت درصد کاهش یافت.

این روزها، سهم بازار سه خودروساز بزرگ آلمانی در حال کاهش است، زیرا رقبای چینی، خودروهای برقی ارزان‌تری را معرفی می‌کنند که اغلب از فناوری بهتری برخوردار هستند. در سال ۲۰۲۴، فروش بی ام دبلیو در چین، ۱۳ درصد کاهش یافت. فروش مرسدس بنز، هفت درصد کاهش یافت. و فولکس واگن که چین را بزرگترین بازار خود می داند، ۱۰ درصد کاهش فروش داشت.

نوآ بارکین، مشاور ارشد گروه مشاوره رودیوم گفت: برای مدت طولانی آنقدر اوضاع در چین خوب بود که خودروسازان آلمانی، با وجود مشکلاتی که اکنون تجربه می‌کنند، در تلاش هستند تا جادوی دهه‌های گذشته را بازسازی کنند.

اما آلمان و متعاقب آن، اروپا، در معرض از دست دادن چیزی بیشتر از سود شرکت‌ها در چین هستند. به گفته بارکین گفت، اتکای خودروسازان آلمانی به بازار چین، به پکن اهرم نفوذی بر برلین می‌دهد زیرا آنها اساسا می‌توانند از این وابستگی‌ها به شکل سلاح استفاده کنند.

این امر به نوبه خود استراتژی ریسک زدایی چین اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا را بیشتر به خطر می‌اندازد. کمیسیون اروپا، سال گذشته، خودروهای برقی ساخت چین را هدف تعرفه قرار داد اما آلمان علیه این اقدامات لابی کرد و به نگرانیهای تلافی جویانه، اشاره کرد.

مرتس قول داده است که این وابستگی به چین را قطع کند، حتی اگر برای خودروسازان هزینه داشته باشد. او به شرکت‌های آلمانی نسبت به سرمایه‌گذاری‌های بزرگ‌تر در چین هشدار داده و گفته است که اگر چنین سرمایه‌گذاری‌هایی شکست بخورند، برای دریافت کمک‌های مالی مراجعه نکنند.

زیان خودروسازان

علاوه بر مشکلات خودروسازان، مسئله هزینه‌های انرژی بالاتر وجود دارد که پس از آغاز عملیات نظامی روسیه در اوکراین افزایش یافت و ریسک ذاتی تصمیم آلمان برای وابسته کردن اقتصادش به گاز ارزان روسیه را برجسته کرد.

انرژی گران قیمت همچنین باعث بالا رفتن هزینه‌های فولاد و آلومینیوم می‌شود که مواد حیاتی برای صنعت خودرو هستند. بدتر از آن، ترامپ با تعرفه‌های جدید خود، این دو فلز را هدف قرار داده است.

خودروسازان آلمانی نیز با بالاترین هزینه‌های نیروی کار در جهان روبرو هستند که میراث اتحادیه های قدرتمند و چندین دهه سودهای سنگین از چین است. تلاشها برای فرار از این هزینه‌ها، بر اقتصاد گسترده تر تاثیر می‌گذارد. بر اساس گزارشی که کمیسیون صنعت‌زدایی منتشر کرد، از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۳، با مهاجرت خودروسازان آلمانی به کشورهای ارزان‌تر، تولید در آلمان، هشت درصد کاهش یافت.

فولکس واگن سال گذشته، برای اولین بار در تاریخ ۸۷ ساله این شرکت، با درخواست برای کاهش ۱۰ درصدی دستمزد و تعطیلی سه کارخانه خودروسازی در آلمان، اتحادیه های خود را متحیر کرد. این غول خودروسازی در مواجهه با خشم کارگری و هشدارهای اعتصاب، از این تصمیم عقب نشینی کرد و درهای کارخانه‌هایش را باز نگه داشت. با این حال، کارگران هم با کاهش حقوق و مزایا موافقت کردند.

خودروسازان آلمانی همچنین روی برقی کردن خودروها سرمایه‌گذاری‌ کرده‌اند و میلیاردها دلار برای توسعه مدل‌های جدید و تجهیزات مجدد کارخانه‌ها سرمایه‌گذاری کرده‌اند. اما تصمیم ائتلاف شولتز در اواخر سال ۲۰۲۳ برای پایان دادن به یارانه های سخاوتمندانه خودروهای برقی، باعث شد تا فروش این خودروها در آلمان ضربه بخورد.

شوکهایی که بزرگترین صنعت و بزرگترین کارفرمای آلمان را تحت تاثیر قرار می دهد، سیاستمداران را به خود جذب می کند.

مرتس به همراه سایر محافظه‌کاران، از اتحادیه اروپا می‌خواهد که برنامه‌ریزی خود را برای حذف خودروهای موتور احتراقی تا سال ۲۰۳۵، کنار بگذارد. اما خودروسازان از ایده تغییر اهداف اتحادیه اروپا هیجان زده نمی‌شوند، زیرا این امر می‌تواند برنامه‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت آنها به سمت برقی‌سازی را بهم بزند.

سیاست ترامپ

ترامپ با لغو یارانه های برقی آمریکا و درخواست برای تولید حداکثری نفت و گاز، توپ دیگری را وارد این محاسبات کرده است. بعلاوه، اگر او تعرفه‌هایی را علیه کانادا و مکزیک اعمال کند، می‌تواند دهه‌ها برنامه‌ریزی دقیق خودروسازان آلمانی برای بازار آمریکای شمالی را خدشه‌دار کند و به مشکلات اصلی آنها بیفزاید.

خودروسازان آلمان در مواجهه با فروپاشی مدلی که آنها و آلمان را ثروتمند کرد، با یک بحران اگزیستانسیالیستی روبرو هستند. مهمتر از همه، آنها باید بفهمند که آیا مهارت مهندسی سنتی آلمان، همچنان قادر به تولید خودروهای برقی جذابی است که رقبای چینی را شکست دهند و دوباره خودروها را به نیروی محرکه اقتصاد آلمان تبدیل کنند.

مرتس باید اقتصاد آلمان، بوروکراسی بدنام، هزینه‌های بالا و ریسک گریزی ریشه‌ای را که در سیاست‌های این کشور، از حذف ترمز بدهی و جلوگیری از استقراض دولت گرفته تا کاهش مزایای رفاهی، گنجانده شده است، اصلاح کند.

ریدکر گفت که این احتمالا به معنای همکاری نزدیکتر با بروکسل است زیرا اتحادیه اروپا برای نجات پایگاه صنعتی این بلوک از رقابت آمریکا و چین تلاش می‌کند. این واقعیت که آلمان اکنون بخشی از مشکل است، ممکن است باعث شود که اروپا نیز بخشی از راه حل باشد.

بر اساس گزارش پولیتیکو، مرتس تمایل خود را برای انجام این کار نشان داده است و در اظهاراتش در ژانویه گفت که رهبری قویتری را در اروپا ارائه خواهد کرد. سوال این است که آیا این برای نجات آلمان و خودروسازان آن کافی است؟ ماتیاس زینک، رئیس لابی تامین کنندگان خودروی CLEPA و مدیرعامل شرکت سازنده قطعات خودرو Schaeffler گفت: من دوست دارم آلمان را آلمان قدرتمند در اروپای قویتر، ببینم، اما شک دارم.

انتهای پیام