روایتی کوتاه از حادثه مرگ سربازان؛ خانواده‌های درگذشتگان چه گفتند؟
خبرگزاری مهر؛ گروه استانها: یکم دی ماه ۱۴۰۳ تاریخ تلخی برای برخی مادران خوزستانی بود، درست یک روز مانده به روز مادر خبر تصادف اتوبوس حامل تعدادی از مشمولان خدمت وظیفه عمومی در محور اندیمشک به پلدختر در استان لرستان از ظهر دهان به دهان چرخید؛ خبرهای ضد و نقیض از منابع غیررسمی نگرانی‌های بسیاری ایجاد کرد.
این اتوبوس همزمان با تعداد دیگری از اتوبوس‌های حامل سربازان از اهواز عازم کرمانشاه بود؛ گویا سربازان وظیفه برای پادگان مرزبانی آماده خدمت شده بودند.
بر اساس آخرین اطلاعات دریافتی در این سانحه هفت سرباز، یک راننده و یک شاگرد جان خود را از دست دادند.
این سانحه ساعت ۱۲:۳۹ دقیقه ظهر روز یکم دی ماه در محور اندیمشک پلدختر رخ داد؛ بنا به اعلام پلیس راه اتوبوس به علت انحراف از مسیر خود پس از برخورد با گاردریل به عمق دره‌ای عمیق سقوط کرد.
این سانحه رانندگی در نزدیکی روستای پاعلم در لرستان اتفاق افتاد؛ بر اساس مصاحبه پلیس راه لرستان با رسانه‌ها علت تامه این حادثه عدم رعایت سرعت مطمئنه و عدم توانایی در کنترل وسیله نقلیه اعلام شد.
یکی از ابهامات مورد بحث برای خانواده‌های داغدار این بود که اگر یک نیروی کادری در اتوبوس سربازان حضور می‌داشت، این اتفاق رخ نداده و راننده به تذکر سربازان برای کنترل سرعت بالای خود گوش می‌داد؛ همچنین گفته می‌شود «راننده برای عدم پرداخت عوارض مسیر محل حادثه را انتخاب کرده» ولی با این حال بر اساس اعلام سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای مسیری که راننده برای رفتن به کرمانشاه انتخاب کرده مسیر درستی بوده و علت حادثه هم بی احتیاطی راننده و نداشتن سرعت مطمئنه بوده است.
از آنجایی که بر اساس گزارش و اعلام پلیس راه لرستان علت تامه حادثه و سقوط به قعر دره بی احتیاطی راننده و سرعت زیاد بوده این سوال پیش می‌آید که با وجود سامانه برخط سپهتن و تصویربرداری از حالات روانی و روحی راننده، عدم خواب‌آلودگی و یا کنترل سرعت آن چگونه به این راننده اخطار داده نشده و یا پلیس برای متوقف کردن آن اقدامی نکرده است؟ آیا اصلاً کنترل این سامانه به صورت برخط و با کارشناسان شبانه‌روزی انجام می‌شود یا خیر؟ بر اساس اعلام سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای مدیریت و کنترل این سامانه با پلیس راهور است.
موسی کریمی دایی سرباز یاسین کریمی مالک آبادی، اهل روستای اسلام‌آباد اندیکا در گفتگو با خبرنگار مهر عنوان کرد: یاسین کریمی متولد نهم مهر ماه سال ۷۷ بود؛ او دوران تحصیلی ابتدایی و راهنمایی را در روستای اسلام‌آباد اندیکا گذراند، با توجه به اینکه از دانش‌آموزان زرنگ و نخبه بود با شرکت در آزمون نمونه دولتی در مدرسه نمونه دولتی باقرالعلوم مسجدسلیمان قبول و در آن مدرسه دیپلم ریاضی فیزیک گرفت.
وی ادامه داد: مرحوم یاسین بعد از اتمام تحصیل در رشته ریاضی فیزیک در رشته مهندسی مکانیک در سال ۹۸/۹۹ دانشگاه صنعتی هویزه (زیرمجموعه دانشگاه شهید چمران اهواز) تحصیل و در خرداد ماه ۱۴۰۳ فارغ‌التحصیل شد؛ او به عنوان یک مهندس بسیار باهوش و بااستعداد از آن دانشگاه فارغ‌التحصیل شد.
وی یادآور شد: نیروی انتظامی در مراسم خاکسپاری و تشییع همکاری لازم را داشتند؛ یاسین و دیگر سربازان استان از محل حوزه نظام وظیفه اهواز به سمت کرمانشاه اعزام شدند، در راه خدمت سربازی جان خود را از دست داده و شهید هستند.
او اضافه کرد: آنها با لباس خدمت جان خود را از دست دادند؛ مسئولان در این خصوص واقعاً تلاش کنند تا مقام شهادت برای آنها اعلام شود.
کریمی یادآور شد: سربازان اجازه نداشتند با وسیله شخصی به کرمانشاه بروند، به آنها اعلام شده که باید با این اتوبوس اعزام شوند؛ حالا راننده اتوبوس سهل انگاری کرده و یا به هر دلیل دیگری که این فاجعه رخ داده نباید این سربازان فوتی معمولی باشند.
او با اشاره به اینکه یاسین دو برادر و یک خواهر داشت، اظهار کرد: گویا در طول مسیر یکی دو بار هم سربازان به راننده برای سرعت غیرمجاز تذکر دادند، اما متأسفانه راننده توجهی نکرده و همینطور که رئیس پلیس هم اعلام کرده سرعت بیش از حد و عدم توانایی در کنترل اتوبوس باعث این فاجعه بزرگ شده است؛ انتظار داریم مسئولان ضمن احترام به خانواده‌های داغدار نسبت به اعلام شهادت برای این سربازان اقدام کنند.
محمدامین آزاد دیگر سربازی که او هم اهل روستای اسلام‌آباد اندیکا بوده است، وقتی خبر فوتش به پدربزرگش رسید، او مرگ نوه را تاب نیاورده و با سکته از دنیا رفت؛ پیکر هر دو سرباز همراه با پیکر پدربزرگ بعد از مراسم و ادای احترام نظامی که توسط فرماندهی انتظامی شهرستان اندیکا تدارک دیده شده بود، در میان موج جمعیت مردم به خاک سپرده شدند.
عزای عمومی
فرهاد آزاد پسردایی سرباز محمدامین آزاد نیز در گفتگو با خبرنگار مهر بیان کرد: محمدامین متولد دوم آبان سال ۸۲ و تاریخ اعزامش نیز یکم دی ماه امسال بود؛ محمدامین آزاد دیپلمه و دارای یک برادر و یک خواهر بود.
او با اشاره به اینکه از اعزام کادری همراه سربازان مطلع نیست، ادامه داد: این حادثه یک ضایعه بسیار سنگین بود، تعدادی جوان گلچین و افرادی که تازه قصد برنامه‌ریزی برای زندگی بعد از سربازی را داشتند، برای اعزام به خدمت به عنوان یک وظیفه اقدام کردند؛ سن سربازان اعزامی بین ۱۸ الی ۲۸ سال بوده و اگر نظارت بهتری بر روند اعزام صورت می‌گرفت یا از وسیله نقلیه سازمانی نیروی انتظامی استفاده می‌شد، شاید این حادثه رخ نمی‌داد.
آزاد یادآور شد: اگر نیروی کادری همراه این سربازان وطن بود، شاید راننده یا شاگرد به خاطر پرداخت نکردن عوارض از جاده‌های غیراستاندارد تردد نمی‌کرد؛ همچنین اینکه بر اساس قانون فرزندان هر استان باید در همان استان خدمت کنند، قطعاً رعایت این قانون هم به نفع نظام است و هم خانواده‌ها هم بر روند خدمت فرزندانشان بیشتر نظارت می‌کنند.
او با اشاره به اینکه اگر سربازان در استان خود خدمت کنند، هزینه‌های کمتری به خانواده‌ها و نیروی انتظامی تحمیل می‌شود، تصریح کرد: اگر چنین قانونی وجود ندارد، مسئولان امر برای وضع آن اقدام کنند؛ اینکه فرزندان خوزستان در استان‌های دیگر با آداب، رسوم، زبان‌ها و گویش‌های ناآشنا خدمت کنند، مخاطراتی هم دارد.
آزاد با اشاره به اینکه استاندار بومی خوزستان برای تسلی خاطر خانواده‌های داغدار باید یک روز عزای عمومی در استان اعلام می‌کرد، گفت: حتی یک نماینده از سمت استاندار خوزستان برای دلجویی از خانواده‌ها نیامد؛ انتظار داریم که این سربازان را شهید تلقی کنند تا حداقل درد خانواده‌ها کمی التیام پیدا کند.
او با اشاره به اینکه خانواده این سربازان آنها را عاشق وطن و خدمت به میهن تربیت کرده و راهی سربازی کردند، یادآور شد: با این حال در روز مادر شاهد عزادار شدن مادرانشان بودیم.
برای این دو سرباز مراسم باشکوهی برگزار و خانواده‌ها بر اساس رسم بختیاری ماشین عروس‌های متعدد (آراسته به شیردنگ)، چمدان، حنا و ساز تشمال چپی آورده بودند؛ مردم نیز از روستاها و شهرهای مختلف برای بدرقه پیکر این سربازان مظلوم حضور پیدا کردند.
نگاهی به موارد قانونی حرکت اتوبوس
معاون حمل و نقل اداره‌کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای خوزستان در گفتگو با خبرنگار مهر بیان کرد: افرادی که بخواهند به عنوان راننده حرفه‌ای فعالیت کند، مستلزم گذراندن دوره ضمن خدمت و آموزش عملی هستند؛ بعد از آن نیز در صورت موفقیت نسبت به دریافت کارت هوشمند اقدام می‌کنند.
فواد غزیعلی افزود: برای همه رانندگان حرفه‌ای که قصد فعالیت در حوزه حمل و نقل جاده‌ای بین شهری (بخش کالا یا مسافر) کارت هوشمند صادر می‌شود؛ صدور اسناد حمل (صورت وضعیت مسافر یا بارنامه) مستلزم داشتن کارت هوشمند است.
وی با اشاره به اینکه کارت هوشمند مربوط به راننده و ناوگان است، تصریح کرد: داشتن پلاک عمومی خودرو همچنین داشتن معاینه فنی جزو ضروریات صدور صورت وضعیت است.
معاون حمل و نقل اداره‌کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای خوزستان عنوان کرد: در خصوص نظارت بر فعالیت ناوگان به غیر از راننده یک رکن دیگر به نام شرکت حمل و نقل داریم که تمام مسئولیت صدور بارنامه یا صورت وضعیت را برعهده دارد؛ هر شرکت یک مدیر فنی دارد که قبل از شروع سفر باید چک لیست وضعیت ناوگان را تهیه و ضمیمه صورت وضعیت کند.
غزیعلی با اشاره به اینکه کنترل‌های پلیس راهی نیز با بررسی ساعت حرکت و کنترل فنی و ایمنی قبل سفر از طریق صورت وضعیت انجام می‌شود، یادآور شد: در اتوبوس‌ها یک سامانه سپهتن (سامانه پایش و نظارت هوشمند تردد ناوگان حمل و نقل جاده‌ای) فعال است که مانیتورینگ این سامانه در خصوص ساعت حرکت، پایش مسیر کنترل سرعت و رفتار راننده از سوی پلیس انجام می‌شود؛ سازمان راهداری تهیه‌کننده (پشتیبان سخت‌افزاری و نرم‌افزاری) و مدیریت آن برعهده پلیس راه است.
وی ادامه داد: این سامانه امکان عکس‌برداری آنلاین و ارسال به مرکز مانیتورینگ را دارد؛ این سپهتن برای اتوبوس اعزامی سربازان فعال و به روزرسانی شده و احتمالاً اعلام دلیل تصادف نیز بر اساس اطلاعات همین سامانه بوده است.
معاون حمل و نقل اداره‌کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای خوزستان با تأکید بر اینکه رانندگان در حوزه مسافری ملزم به ثبت ساعت طی مسیر هستند، یادآور شد: مسافران برای اعتراض به نحوه رانندگی می‌توانند با پلیس و یا تلفن گویای ۱۴۱ راهداری تماس بگیرند؛ پلاک مشخصات اتوبوس و راه‌های شکایت مسافران باید به صورت تابلو و در معرض دید نصب شود.
غریعلی با اشاره به اینکه در برخی موارد حتی با وجود نرسیدن آن وسیله نقلیه عمومی به مقصد شکایت مسافران پیگیری می‌شود، عنوان کرد: در بازدیدهای دوره‌ای نیز این موضوع نصب تابلو را پیگیری و در صورت مشاهده تخلف برخوردهای لازم صورت می‌گیرد.
وی در پاسخ به این سوال که راننده اتوبوس سربازان برای عدم پرداخت عوارض از جاده فرعی تردد کرده و وارد آزادراه نشده است، گفت: بر اساس بررسی‌های انجام شده اتوبوس برای رفتن به کرمانشاه باید از همان مسیر رد می‌شد؛ یعنی راننده اتوبوس یک بخشی از مسیر را از آزادراه عبور و برای رفتن به کرمانشاه از همان مسیر پلدختر عبور می‌کند.
معاون حمل و نقل اداره‌کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای خوزستان با اشاره به اینکه مسیری که برای کرمانشاه می‌روند، همان مسیر بوده و به درستی طی شده است، افزود: الزامی برای طی مسیر رانندگان وجود ندارد، یعنی هیچ ممنوعیتی برای انتخاب مسیرهای طی شده نیست، مگر اینکه پلیس راه به دلایل مختلف از جمله شرایط جوی یک مسیر را مسدود اعلام کند؛ شاید برای رسیدن به یک مقصد سه جاده وجود داشته باشد، به غیر از محدودیت‌های اعلامی پلیس راه هیچ الزامی برای انتخاب و اعلام مسیر به راننده وجود ندارد.
غزیعلی با اشاره به اینکه بیمه همه مسافران همزمان با صدور صورت وضعیت انجام شده و تمامی اتوبوس‌ها دارای بیمه شخص ثالث هستند، خبر داد: دو راننده و یک شاگرد در آن اتوبوس حضور داشتند که یک راننده مصدوم و دو نفر دیگر نیز جان خود را از دست دادند.
سربازان باید شهید اعلام شوند
هدیه حمیدی عمه سرباز حسین حمیدی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: حسین متولد پنجم آبان ماه سال ۱۳۸۲ بود و دو ماه قبل شمع ۲۱ سالگی خود را فوت کرد.
وی افزود: او فوق دیپلم برنامه‌نویسی و برای ترم جدید و تحصیل در مقطع کارشناسی هم ثبت‌نام کرده بود ولی با انصراف از این ترم برای ارسال دفترچه نظام وظیفه اقدام کرد.
حمیدی تصریح کرد: برادرم سه فرزند دارد؛ محبوبه دختر بزرگ، میثم فرزند دوم و حسین فرزند سوم خانواده بود؛ روز واقعه خانه خیلی شلوغ بود ولی روز دوم فرمانده نیروی انتظامی اهواز با هیئت همراه آمد.
او با اشاره به اینکه روز خاکسپاری هم نیروی انتظامی برای تشییع حضور داشت، اضافه کرد: برای دریافت وسایل سرهنگ عزیزی از فرماندهی انتظامی لرستان تماس گرفته و برادرم با دو برادر دیگرم وسایل را گرفتند ولی گوشی حسین جزو وسایل نبود.
حمیدی با بغض و به سختی از خاطره‌های حسین عبور کرده و وضعیت مادر او را که هر بار با قرآن و ظرف آب مقابل در خانه ایستاده تشریح کرده و گفت: مادرش هنوز با این داغ کنار نیامده و روزهای سختی پشت سر می‌گذارد؛ حسین و دیگر سربازان اعزامی با حکم دریافتی از ناجا برای دفاع از این مرز و بوم اعزام شدند، طبق قانون اساسی از زمان پر کردن دفترچه تا پایان خدمت سربازی همه سرباز وطن محسوب می‌شوند.
او تأکید کرد: این جوانان سرباز پرپر شدند چون نظام و مملکت برای آنها مهم بوده که درس را رها کرده و به سربازی رفتند؛ تنها درخواستمان این است که افتخار شهادت برای آنها ثبت و مرهمی برای زخم دل خانواده‌ها باشند.
حمیدی با اشاره به اینکه شاید مرفه نباشیم ولی از عهده تأمین زندگی خودمان برمی‌آییم، گفت: سردار حاجتی مدیرکل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس نیز دیداری با خانواده داشت، طی دیدار با سردار گودرزی فرمانده مرزبانی کشور تماس گرفته و صدور حکم شهادت برای این سربازان را درخواست کرد؛ سردار نیز با قول مساعدت از پیگیری سردار رادان خبر داد و گفت «ان‌شاءالله خبرهای خوبی را ابلاغ می‌کنند».
به گزارش خبرنگار مهر، در شرایطی که این سربازان در لباس مقدس سربازی دچار این حادثه تلخ در نخستین روز خدمت شدند، خانواده‌های داغدار آنها از عدم اعلام عزای عمومی حداقل در سطح استان و با هدف همدردی و مرهم گذاشتن هرچند اندک بر داغ دلشان گلایه داشتند که خواسته زیادی نبود؛ آن هم در حالی که این اعلام عزای عمومی با تعطیلی همراه نیست.
اما نکته دیگر تعلل بنیاد شهید در اعلام مقام شهادت برای سربازان کشته شده در این حادثه به عنوان شهید است زیرا آنها لباس سربازی به تن داشته و برای دفاع از کشور در حال اعزام آن هم به پادگان مرزبانی بودند؛ بنیاد شهید تاکنون از اعلام شهادت برای آنها خودداری کرده است.
دیگر نکته مهم این است که جاده‌های جدید به دلیل فرسودگی و تمام شدن عمر کاربری جاده‌های قدیمی ساخته می‌شوند و با وجود جاده جدید چرا رانندگان هنوز از جاده‌های قدیمی تردد و هیچ الزامی برای تردد از بزرگراه‌های جدید وجود ندارد؟
