قدیمی‌ترین سنگ‌های زمین
به گزارش ایسنا و به نقل از لایو ساینس، زمین ۴.۵۴ میلیارد سال قدمت دارد و در طول این مدت، سیاره ما دستخوش تحولات خشونت‌آمیز متعددی شده است. این امر کار را برای پژوهشگران دشوار می‌کند تا بفهمند در تاریخ اولیه زمین چه اتفاقی افتاده است، زیرا بیشتر شواهد میلیون‌ها سال پیش از بین رفته‌اند.
با این حال، دانشمندان سنگ‌های باستانی پراکنده‌ای در سراسر جهان کشف کرده‌اند. این بقایا نگاهی اجمالی به دوران اولیه زمین ارائه می‌دهند و به دانشمندان کمک می‌کنند تا روند تکامل سیاره ما را دنبال کنند. در اینجا برخی از قدیمی‌ترین سنگ‌های کشف‌شده و بینش‌هایی که درباره سیاره زمین ارائه می‌دهند آورده شده است.
تپه‌های جک، ۴.۴ میلیارد سال قدمت
تپه‌های جک، در استرالیای غربی، حاوی ردیابی‌های کوچکی از سنگ‌هایی هستند که حتی از خود تپه‌ها نیز قدیمی‌ترند. این رشته‌کوه ۸۰ کیلومتری (۵۰ مایلی) شامل کانی‌های بلوری به نام زیرکون است که قدمت آن‌ها به ۴.۴ میلیارد سال پیش می‌رسد و آن‌ها را به قدیمی‌ترین مواد زمینی کشف‌شده تبدیل کرده است.
بلورهای زیرکون دوام بسیار بالایی دارند و حتی زمانی که سنگ‌های اطراف آن‌ها تخریب، فرسایش یا دوباره وارد لایه‌های میانی زمین می‌شوند، زنده می‌مانند. زیرکون‌ها حاوی اورانیوم رادیواکتیو هستند که به‌آهستگی تجزیه می‌شود و به زمین‌شناسان کمک می‌کند تاریخ‌گذاری دقیقی از این بلورها داشته باشند.
برخی از زیرکون‌های تپه‌های جک که قدمت آن‌ها به حدود ۴ میلیارد سال پیش می‌رسد، همچنین نشان می‌دهند که زمین اولیه تنها ۶۰۰ میلیون سال پس از شکل‌گیری خود، آب شیرین داشته است.
کمربند سنگ سبز نوووآگیتتوک، ۳.۸ میلیارد تا ۴.۳ میلیارد سال قدمت
کمربند سنگ سبز نوووآگیتتوک در شمال کبک ممکن است قدیمی‌ترین سنگ‌های حفظ‌شده جهان را در خود جای داده باشد. کمربند سنگ سبز منطقه‌ای طولانی است که به‌طور عمده شامل سنگ‌های رسوبی و آذرین دگرگون‌شده است و بقایای یک حوضه اقیانوسی باستانی به‌شمار می‌رود.
سن دقیق سنگ‌های نوووآگیتتوک همچنان مورد بحث است: برخی مطالعات با استفاده از زیرکون‌ها حداقل سن این سنگ‌ها را ۳.۸ میلیارد سال تعیین کرده‌اند. با این حال، مطالعه‌ای دیگر که بخش‌هایی از پوسته اولیه زمین را بررسی کرد، حداکثر سن این سنگ‌ها را ۴.۳ میلیارد سال برآورد کرد، که نشان می‌دهد این سنگ‌ها به دوران هادین (۴.۶ تا ۴ میلیارد سال پیش) تعلق دارند.
مطالعات بعدی همچنان درباره سن دقیق این کمربند به بحث می‌پردازند. برخی پژوهشگران نیز پیشنهاد داده‌اند که این کمربند شواهدی از نخستین اشکال حیات روی زمین را در خود دارد، شامل آثاری از باکتری‌ها که قدمت آن‌ها بین ۴.۳ تا ۳.۷ میلیارد سال پیش برآورد شده است.
سنگ‌های گنیس آکاستا، ۴میلیارد سال قدمت
سنگ‌های موجود در مجموعه گنیس آکاستا در شمال کانادا قدمتی ۴ میلیارد ساله دارند و بر اساس اطلاعات پلتفرم آموزشی Open Geology، به‌عنوان قدیمی‌ترین سنگ‌های تاریخ‌گذاری‌شده به‌طور قطعی شناخته می‌شوند.
گنیس نوعی سنگ دگرگونی است که تحت دما و فشارهای بسیار زیاد در اعماق پوسته زمین تشکیل شده است. این سنگ‌ها با روش ایزوتوپی تاریخ‌گذاری شده‌اند؛ به این معنا که دانشمندان نسبت اتم‌های اورانیوم تبدیل‌شده به سرب را اندازه‌گیری کرده‌اند تا سن دقیق آن‌ها را تعیین کنند.
کمربند سنگ سبز ایسوا، ۳.۸ میلیارد سال قدمت
کمربند سنگ سبز ایسوا در غرب گرینلند یکی از قدیمی‌ترین سنگ‌های زمین را در خود جای داده است. اما اهمیت ایسوا تنها به قدمت آن محدود نمی‌شود؛ برخی پژوهشگران ادعا کرده‌اند که این منطقه شواهد اولیه‌ای از حیات روی زمین را، با قدمتی ۳.۷ میلیارد ساله، در خود دارد.
در سال ۲۰۱۷، محققان چیزی شبیه به امواج کوچک در مقطع عرضی سطح یک برون‌زد سنگی کشف کردند. آن‌ها این امواج را بقایای فسیلی استروماتولیت‌های مخروطی‌شکل توصیف کردند؛ تپه‌های لایه‌لایه‌ای از رسوبات و کربنات‌ها که در اطراف کلونی‌های میکروب‌هایی که در کف دریاها یا دریاچه‌های کم‌عمق رشد می‌کنند، ایجاد می‌شوند. با این حال این یافته همچنان بحث‌برانگیز است.
علاوه بر این، ایسوا دارای «ردپای شیمیایی» از اقیانوس ماگمایی باستانی است که ۴.۵ میلیارد سال پیش، اندکی پس از شکل‌گیری زمین، بخش زیادی از سطح سیاره را پوشانده بود.
کمربند سنگ سبز باربرتُن، جنوب آفریقا
سنگ‌های باستانی در کمربند سنگ سبز باربرتُن در جنوب آفریقا شواهدی از اولین زلزله‌های شناخته‌شده دارند که حدود ۳.۳ میلیارد سال پیش رخ داده است. این سنگ‌ها همچنین شواهدی از تکتونیک صفحه‌ای اولیه را ارائه می‌دهند.
در سال ۲۰۲۱، پژوهشگران نقشه‌ای جزئی از این کمربند منتشر کردند که «یک کلاف عظیم از بلوک‌ها» را نشان می‌داد که از جایی که شکل گرفته بودند جدا شده بودند. سیمون لمب، زمین‌شناس دانشگاه ویکتوریا در ولینگتون نیوزیلند در یک مطالعه بعدی در مورد باربرتُن شرکت داشت.
این کمربند همچنین دارای زیرکون‌های باستانی است که قدمت آن‌ها بین ۴.۱ میلیارد و ۳.۳ میلیارد سال پیش برآورد شده است.
انتهای پیام
